7 srpskih čuda: Upoznajte sedam čuda našeg graditeljstva

Mnogi stanovnici Srbije ni ne znaju da i naša zemlja ima svojih 7 srpskih čuda! I to dva puta po sedam!

Sedam srpskih čuda su sedam istorijskih i kulturnih spomenika Srbije, kao i sedam prirodnih mesta, odabranih u akciji Politikinog dodatka „Magazin“ i Turističke organizacije Srbije. Na inicijativu Bernarda Vebera, organizovano je takmičenje po uzoru na sedam svetskih čuda starog sveta, u kojem je birano sedam svetskih čuda novog sveta, a zatim i sedam svetskih čuda prirode (u kojem je kandidat bila i Đavolja varoš iz Srbije, kao i Dunav). Ekvivalento tim takmičenjima, „Politikin magazin“ je 2007. godine napravio anketu u kojem je birano sedam srpskih čuda graditeljstva i sedam srpskih čuda prirode.

O 7 srpskih čuda prirode već smo pisali, a ovoga puta predstavljamo vam 7 srpskih čuda graditeljstva

1. Prvo mesto na listi zauzela je Beogradska tvrđava – Kalemegdan.

Podignuta je početkom 1. veka kao palisada sa zemljanim bedemima, da bi se tokom vekova razvijala u rimski kastrum (II vek), vizantijski kastel (VI i XII vek), srednjovekovnu utvrđenu prestonicu Srpske despotovine (XIII i XV vek) i na kraju austrijsko/osmanlijsko artiljerijsko utvrđenje (XVII i XVIII vek). Danas je svojevrstan muzej prošlosti Beograda i sa Kalemegdanskim poljem čini jedinstvenu kulturno-istorijsku celinu u okviru Kalemegdanskog parka.

 

2. Šarganska osmica

Ova pruga bila je žila kucavica i veza Evrope sa Jadranskim morem. Od Beograda do Dubrovnika i Zelenike, uskokolosečnom prugom od 760 mm, od 1925. do 1974. godine kroz tunele, preko mostova i kroz planinske useke saobraćao je čuveni voz “Ćira” ostavljajući za sobom prepoznatljivi miris dima parne lokomotive… Danas, deo ove pruge na relaciji od stanice Šargan Vitasi do Mokre Gore, koji predstavlja jedinstveno graditeljsko delo, otrgli smo od zaborava i nadaleko čuvenom Šarganskom “osmicom” ponovo odjekuje klaparanje vagona i veseli žamor turista u vozu “Nostalgija”. Od Mokre Gore do stanice Šargan Vitasi proći ćete kroz 22 tunela, preko pet mostova, savladati visinsku razliku od 300 metara i sve to na ukupno razdaljini od 15.440 metara. Za vreme vaše vožnje imaćete priliku da sa nekog od pet vidikovaca sagledate bogatstvo i lepote prirode ovoga kraja.

šarganska osmica

3. Manastir Studenica

Jedan od najvećih i najbogatijih manastira Srpske pravoslavne crkve. Nalazi se 57 km od Kraljeva, a osnovao ga je Stefan Nemanja 1190. godine. Utvrđeni zidovi manastira okružuju četiri crkve: Bogorodičnu crkvu i Kraljevu crkvu (crkvu svetih Joakima i Ane), obe izgrađene od mermera, crkvu Nikoljaču (crkvu svetog Nikole) i još jednu crkvu, očuvanu u temeljima. Manastir je poznat po svojoj kolekciji fresaka iz 13. i 14. veka. Pripada Eparhiji žičkoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od izuzetnog značaja. UNESKO je 1986. godine uvrstio Studenicu u listu Svetske baštine.

studenica

4. Gamzigrad – Romulijana

Arheološko nalazište blizu Zaječara u istočnoj Srbiji, antičke rimske carske palate Feliks Romulijane (lat. Felix Romuliana) koje se od 29. juna 2007. nalazi na UNESKO-voj listi svetske baštine. Gamzigrad predstavlja rezidenciju rimskog cara Gaja Valerija Maksimijana Galerija (Gaius Valerius Maximianus Galerius; 293-311. g.), zeta Dioklecijanovog. Po majci Romuli nazvao ga je Romulijana (Romuliana).

 

 

Palata izgleda nikada nije dovršena, a carevi 4. veka su velelepni posed prepustili hrišćanskoj crkvi. Tokom 5. veka palata je razarana od strane varvara, a u 6. vek Romulijanu je Justinijan I obnovio u vidu pogranične tvrđave. Nakon najezde Slovena krajem 6. veka, nekadašnja carska rezidencija je napuštena. Moćan grad, na 6,5 ha, sa oko 20 utvrđenih kula. Unutar se nalazila raskošna palata, dva paganska hrama, tri hrišćanske crkve i druge građevine; podni mozaici se smatraju ravnima najboljim ostvarenjima kasnoantičkog doba u Evropi.

gamzigrad

5. Manastir Visoki Dečani

Srpski srednjovekovni manastir – zadužbina kralja Stefana Dečanskog i cara Dušana. Gradnja je završena 1335. godine, a freske oko 1350. godine. Manastir je posvećen Hristu Pantokratoru i Vaznesenju Gospodnjem – Spasovdanu. Glavni neimar bio je majstor Vito Kotoranin. Nalazi se u jednoj udolini pored rečice Dečanska Bistrica jugozapadno od Peći, ispod planinskog masiva Prokletije. Mošti Svetog Kralja Stefana Dečanskog i Svete Jelene Dečanske počivaju u Manastiru. Kada su Turci hteli Dečane da pretvore u džamiju 1692. godine dogodilo se čudo kojim su u tome sprečeni i koje se pripisuje njoj. Manastir pripada Eparhiji raško-prizrenskoj Srpske pravoslavne crkve i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od izuzetnog značaja.

 

visoki-decani-kosovo

6. Hram Svetog Save

Najveći srpski pravoslavni hram i najveći pravoslavni hram na Balkanu. On se nalazi u istočnom delu Svetosavskog trga, na opštini Vračar, u Beogradu. Podignut je na mestu za koje se smatra da je Kodža Sinan-paša 1594. godine spalio mošti Svetog Save, osnivača Srpske pravoslavne crkve. U Beogradu se 1895.godine, tek neku deceniju po definitivnom oslobođenju od turske okupacije, osniva Društva za podizanje hrama Svetog Save na Vračaru, sa ciljem da se hram podigne na mestu na kojem su spaljene mošti srpskog svetitelja. Gradnja hrama počinje tek nakon ratova, 1935.godine. Projekat dadoše arhitekti Bogdanu Nestoroviću i Aleksandru Deroku. Od početka građevinskih radova 1935.godine, do nemačke okupacije Srbije, izvedeni su temelji Hrama i podignuti zidovi visine 7 i 11 metara. Bombardovanjem Beograda 6. aprila 1941. godine i ulaskom Jugoslavije u rat, prekidaju se svi radovi na Hramu, a Društvo za podizanje ovog hrama prestaje da postoji. Patrijarh German 1958. ponovo pokreće inicijativu za završetak Hrama. Hram nije do kraja završen ni danas, ali se godinama aktivno dovršava unutrašnje uređenje, najviše dobrotvornim prilozima i donacijama koje nam stižu iz Rusije.

hram

7. Gradska kuća u Subotici

Gradska kuća u Subotici je najveća, a po mnogima i najlepša građevina Subotice. Podignuta je za dve godine, od 1908. do 1910, ali su vrhunski majstori onog vremena još pune dve godine ukrašavali njene enterijere. Zgrada ima status spomenika kulture od izuzetnog značaja. Podignuta je po projektu Marcela Komora (1868—1944) i Dežea Jakaba (1864—1932), budimpeštanskih arhitekata, u tada vrlo modernom stilu — mađarskoj varijanti secesije. Ukrašena je sa bezbroj šara stilizovanog cveta lale. U prizemlju su projektovani lokali i gradska kafana, a na spratovima većnice, kancelarije velikog župana i gradonačelnika, administrativne kancelarije, policija i istražni zatvor. Gradska kuća je skladan spoj umetnosti i zanata. Visoka je 76 metara, a prostire se na 5.838 m2.

gradska kuca subotica

(Izvor: opanak.rs)

Share this article